CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP

1. Tên giải pháp: “Một số giải pháp huấn luyện nhằm giúp học sinh trường TH Tam Hiệp học tập và thi đấu tốt môn Cờ vua.”

2. Ngày giải pháp được áp dụng lần đầu: Bắt đầu từ năm học: 2020 - 2021

3. Các thông tin cần bảo mật: Không

4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm: Qua những năm trực tiếp thực hiện công tác giảng dạy huấn luyện và thi đấu môn Cờ vua. Được quan sát thực tế những ván đấu của các em và trực tiếp chơi Cờ với học sinh Tôi nhận thấy đa số học sinh chưa biết chơi hoặc biết chơi nhưng chưa được huấn luyện về kỹ thuật, chiến thuật, học sinh chưa định hướng chiến lược, chưa triển khai được chiến thuật, nước cờ chưa biến hóa, khả năng sáng tạo còn hạn chế và thành tích thi đấu của các em còn ở mức thấp.

 Nguyên nhân chủ yếu là các em chưa được tiếp cận với môn học Cờ vua sớm và được học tập một cách bài bản mà các em chỉ biết chơi thông gia đình, bạn bè, và những người biết chơi cờ xung quanh mà các em tiếp cận được nên còn rất nhiều học sinh chưa biết đến bộ môn Cờ vua hoặc biết chơi nhưng chưa thực sự được huấn luyện bài bản về kỹ thuật, chiến thuật chơi cờ.  

Nguyên nhân chủ yếu là các em chưa được tiếp cận với môn học Cờ vua sớm và được học tập một cách bài bản mà các em chỉ biết chơi thông gia đình, bạn bè, và những người biết chơi cờ xung quanh mà các em tiếp cận được nên còn rất nhiều học sinh chưa biết đến bộ môn Cờ vua hoặc biết chơi nhưng chưa thực sự được huấn luyện bài bản về kỹ thuật, chiến thuật chơi cờ. Học sinh không định hướng được nước đi cho riêng mình, các em chơi cờ chưa tự tìm hiểu những nước đi mạnh nhất cũng như chưa giải quyết nhiều vấn đề về kỹ thuật trong ván đấu. Ý thức tự giác, tích cực, hứng thú tập luyện của các em chưa cao. Thành tích thi đấu của các học sinh còn hạn chế bởi môn học này đòi hỏi phải có những định hướng đúng đắn và phương pháp học tập, huấn luyện cụ thể, logic phù hợp của người trực tiếp giảng dạy từ đó giúp các em phát triển trí tuệ một cách tự nhiên, các bài tập thực hành khác nhau trong bộ môn Cờ vua nhằm giúp các em có năng lực tư duy, sáng tạo học tập Cờ vua một cách hứng thú, hiệu quả và đạt thành tích cao trong thi đấu cũng như trong tập luyện.

5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp: Xuất phát từ mục tiêu giảng dạy, giúp các em biết chơi, hiểu được và nắm vững các yêu cầu kỹ thuật cơ bản của môn Cờ vua, tích cực hóa hoạt động của học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh tự giác chủ động, tìm tòi phát hiện và có vận dụng sáng tạo những kiến thức, kỹ năng thu nhận được vào thực tế thi đấu, huấn luyện môn Cờ vua tôi luôn tự hỏi làm thế nào để phát huy hiệu quả của công tác huấn luyện Cờ vua cho các em học sinh nhằm giúp tất cả các em học sinh trường TH Tam Hiệp biết chơi và cải thiện phát huy thành tích thi đấu trong các giải đấu Cờ vua. Tôi đã mạnh dạn đưa ra: “Một số giải pháp huấn luyện nhằm giúp học sinh trường TH Tam Hiệp Tiến học tập và thi đấu tốt môn Cờ vua.”

6. Mục đích của giải pháp

+ Giúp học sinh hiểu và biết chơi môn Cờ vua.

+  Sử dụng biện pháp phù hợp tạo sự kích thích hứng thú giúp học sinh học tập hiệu quả và thi đấu tốt với môn Cờ vua.

+ Giúp học sinh hiểu được những nước đi mạnh nhất cũng như giải quyết nhiều vấn đề khác nhau trong ván đấu.

+ Có thể tự tin lựa chọn triển khai chiến thuật, chiến lược biến hóa, sáng tạo trong các ván cờ.

 + Chủ động học hỏi và tìm tòi đúc rút kinh nghiệm trong từng ván đấu để áp dụng vào thực tiễn thi đấu.

7. Nội dung:

7.1. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến

* Giải pháp 1: Khảo sát, kiểm tra tuyển chọn và phân loại tập luyện

          Qua quá trình giảng dạy bộ môn HĐGD Thể dục trong nhà trường nên Tôi có điều kiện khảo sát, điều tra thu thập thông tin về sở trường năng khiếu của các em ở các lớp bằng cách cho các em thi đấu cọ sát, giao lưu giữa các bạn trong lớp, trong khối, giữa các khối lớp với nhau.

          Từ đó ta dễ dàng phân loại, xác định học sinh theo sở trường năng khiếu của các em cho phù hợp từ đó đưa ra những biện pháp giảng dạy, những bài tập logic, phù hợp, hiệu quả dễ hiểu nhất về môn Cờ vua đối với các em chưa biết chơi hoặc đã biết chơi cờ phải nên học tập từ đâu? Để đạt được hiệu quả cao nhất.

* Giải pháp 2: Thành lập câu lạc bộ sở thích trong nhà trường và xây dựng kế hoạch giảng dạy môn Cờ vua

  Thành lập các câu lạc bộ Cờ vua theo từng khối học trong nhà trường nhằm đưa các em vào một môi trường học tập và thi đấu Cờ có bài bản, hệ thống sân chơi bổ ích ở đây các em sẽ được học và được củng cố những kiến thức cơ bản nhất về môn Cờ vua như:  Nguồn gốc, lịch sử phát triển môn Cờ vua trên thế giới và trong đất nước ta từ đó các em có kiến thức chung nhất về môn Cờ vua. Không những vậy thông qua câu lạc bộ các em còn được học về kiến thức logic về môn cờ như học về bàn cờ, các quân cờ, giá trị các quân cờ, các nguyên tắc chơi Cờ vua, các bài tập phòng thủ và tấn công từ đó lựa chọn những nước đi mạnh nhất có thể tự tin triển khai chiến thuật, chiến lược biến hóa, sáng tạo trong các ván cờ…Nhằm phát huy năng lực tư duy, khả năng sáng tạo giúp bổ sung kiến thức rèn luyện tư duy nâng cao khả năng thi đấu ở môn Cờ vua. Không chỉ vậy việc xây dựng lập kế hoạch nội dung giảng dạy học tập, huấn luyện môn Cờ vua ở câu lạc bộ sở thích của người giáo viên cũng vô cùng quan trọng nó quyết định nhiều đến chất lượng và hiệu quả của câu lạc bộ.

Phải gây sự chú và hứng thú cho học sinh ngay từ buổi học đầu tiên về bộ môn từ đó mới phát huy khả năng sáng tạo và tìm tòi học hỏi của các em. Cho các em thấy được tác dụng thực sự của môn học Cờ vua là nhằm phát triển tư duy, trí tuệ, tính sáng tạo, tự lập và tính hiếu thắng của người chơi cờ.

Để học sinh chiếm lĩnh được kiến thức người giáo viên phải là người thường xuyên tìm tòi trau dồi kiến thức, rèn luyện bộ môn cho chính bản thân mình, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo và là người trực tiếp cung cấp thông tin kiến thức, luôn sát cách bên học sinh hướng dẫn chi tiết về luật chơi và cách chơi cho các em hiểu rõ vấn đề của môn cờ vua. Đưa ra kế hoạch giảng dạy phù hợp động thời kết hợp với những bài tập phù hợp với từng lứa tuổi và trình độ tập luyện của các em như các bài tập khai cuộc, tàn cuộc, trung cuộc và bài tập cờ thế: dùng một, hai, ba nước chiều hết cờ…

Để học sinh dễ dàng tiếp thu và phải thực sự chủ động tiếp thu kiến thức tự giác học tập và rèn luyện thường xuyên thông qua việc học tập ở câu lạc bộ và giao lưu cùng các bạn trong câu lạc bộ từ đó đúc rút ra những bài học và những kinh nghiệm thi đấu cho riêng mình. Không ngừng giao lưu học hỏi tập luyện với những đối thủ cao hơn mình để học hỏi rèn dũa cho bản thân.

1.3. Giải pháp 3: Hướng dẫn cho học sinh biết tham khảo, sử dụng một số bài tập nâng cao hiệu quả học tập và thi đấu môn Cờ vua trên Internet.

Trong Cờ vua có rất nhiều bài tập nhằm nâng cao hiệu quả học tập và thành tích thi đấu ví dụ như các bài tập giành ưu thế khi khai cuộc, các đòn phối hợp hay các bài tập tấn công và phòng thủ rất hiệu quả đem lại những lợi thế nhất định trong một ván cờ và có thể giải quyết ván cờ kết thúc nhanh chóng theo chiều hướng tích cực mà người chơi ở đó biết tận dụng thời cơ và yếu điểm của đối phương để nhanh chóng giành thế thượng phong. Nhưng không phải học sinh nào cũng biết về các bài tập đó và lấy chúng ở đâu? sử dụng chúng như thế nào đó vẫn là một câu hỏi lớn đối với các em học sinh mới chập chững biết chơi Cờ vua. Bởi vậy người giáo viên phải là người tìm tòi, tham khảo những trang Web như:(Trang web http://www.cothongminh.com/,https://www.youtube.com/,http://kientuongtuonglai.com/, ...) có những bài tập và các video về các bài tập tấn công, phòng thủ hay từ đó hướng dẫn cho các em học sinh biết sử dụng, được tiếp cận, học tập với những bài tập đó nhằm giúp các em cải thiện việc học tập và nâng cao hiệu quả trong thi đấu môn Cờ vua. Sau đây là một ví dụ minh họa về các bài tập mà Tôi đã sưu tầm, tham khảo trên các trang Web diễn đàn về môn Cờ vua để các em học sinh tham khảo và học tập như:      

*Giải pháp 4: Thay đổi hình thức tập luyện, thi đấu bằng cách cho học sinh tập luyện và thi đấu trực tuyến trên mạng Internet

 Trong quá trình học tập cũng như trong tập luyện không chỉ các em thi đấu theo cùng khối lớp, lứa tuổi, giới tính với nhau mà còn có thế cho các em thi đấu khác khối, khác lứa tuổi, khác giới tính với nhau. Để các em thấy hào hứng và hứng thú, sổi nổi hơn khi tập luyện có như vậy các em mới phát huy hết khả năng trí tuệ và sự sáng tạo của bản thân đồng thời có nhiều kinh nghiệm thi đấu và cọ sát rồi từ đó đúc rút ra kinh nghiệm cho riêng bản thân mình và hỗ trợ kịp thời cho các bạn trong câu lạc bộ cùng tiến bộ.

Không chỉ vậy các em còn được tập luyện và thi đấu thường xuyên trực tuyến trên các trang mạng Internet như là: (http://www.playok.com/, http://luyengame.com/, http://www.covua-vn.com/, ...)  Đó cũng là một trong những biện pháp đem lại hiệu quả rất cao giúp các em có thể tìm tòi học hỏi nhưng nước đi hay và kinh nghiệm thi đấu của các đấu thủ mạnh từ đó giúp các em tự tin hơn trong các cuộc thi đấu. Nhà trường luôn tổ chức các cuộc thi đấu cho các em vừa tạo sân chơi bổ ích vừa giúp các em được cọ sát học hỏi lẫn nhau với các bạn trong và ngoài nhà trường có phong trào phát triển như vậy sẽ tạo tính kích thích hứng thú, say mê tập luyện của các em học sinh đối với môn Cờ vua và là điều kiện để các em học sinh nói chung và học sinh trường Tiểu học Tam Hiệp nói riêng biết chơi và có thành tích tốt trong các giải đấu Cờ vua sắp tới.

7.1 Kết quả đạt được

Sau thời gian áp dụng các giải pháp này vào giảng dạy và huấn luyện thực tế cho học sinh trường TH Tam Hiệp - Yên Thế - Bắc Giang từ đầu năm học 2019 - 2020 đến nay. Tôi thu được kết quả như sau:

Qua quá trình khảo sát tôi thấy số lượng học sinh biết chơi Cờ vua của trường TH Tam Hiệp đã tăng lên rõ rệt và có những tiến bộ trong cách chơi và thi đấu môn Cờ vua như: Hoàn thiện trình độ thi đấu, đạt hiệu quả cao, định hướng cho học sinh tự tìm kiếm những bước đi mạnh nhất, học sinh biết lựa chọn và triển khai chiến thuật một cách biến hóa và sáng tạo. Các em rất hứng thú, tích cực, tự giác trong tập luyện và thi đấu.

Kết quả thi đấu thực tiễn ở các giải thi đấu của học sinh đã cho thấy các biện pháp này đã mang lại tính khả quan.

7.2. Thuyết minh về phạm vi áp dụng giải pháp

          + Học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 đang được thực dạy và luyện tập tại trường TH Tam Hiệp - Yên Thế - Bắc Giang.

7.3. Thuyết minh về lợi ích kinh tế, xã hội của giải pháp

+ Giúp các bạn đồng nghiệp có thêm các giải pháp để áp dụng và trong giảng dạy và tập luyện môn Cờ vua.

+ Giúp các em học sinh hiểu và biết chơi tốt môn Cờ vua.

+ Nhằm phát triển phong trào chơi Cờ vua trong và ngoài nhà trường tạo sân chơi bổ ích cho các em học sinh.

* Cam kết: Chúng tôi cam đoan những điều khai trên đây là đúng sự thật và không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.

Tam Hiệp,, ngày 03 tháng 3 năm 2021